गत बिहीबार अवधी समुदायमा भौरी पर्व उत्साहका साथ मनाइयो। यो प्राचीन पर्व गुरु पूर्णिमासँग जोडिएको छ। यस दिन घर-गोठमा रहेका गाई, भैंसी, बाख्रा वा अन्य पशुहरूका लागि विशेष रूपमा ठूला-ठूला भौरी (रोटी) बनाइन्छ। गहुँको पीठोलाई कण्डकमा मध्यम आँचमा बिस्तारै सेकेर यी भौरी तयार गरिन्छ। साथै, आलु, टमाटर र भान्टा आगोमा भुटेर भरता वा चोखा पनि बनाइन्छ।
खाना अघि अग्निदेवको पूजा गरिन्छ र पशुधन, पाहुना-पात र परिवारका सदस्यहरू सँगै बसेर गुड, चटनी र सिरकासहित यो परम्परागत भोजनको आनन्द लिन्छन्।
भौरी पर्वको इतिहास
भौरी पर्व अवधी समुदायको एक प्राचीन सांस्कृतिक र धार्मिक परम्परा हो, जुन गुरु पूर्णिमासँग जोडिएको छ। यसको इतिहास अवधी क्षेत्रको कृषि र पशुपालनमा आधारित जीवनशैलीसँग गाँसिएको छ। यो पर्व विशेष गरी उत्तर भारतको पूर्वी उत्तर प्रदेश, बिहार र नेपालको तराई क्षेत्रमा बसोबास गर्ने अवधी समुदायमा प्रचलित छ।
भौरी पर्वको उत्पत्ति पशुधन र प्रकृतिप्रतिको कृतज्ञता व्यक्त गर्ने परम्परासँग सम्बन्धित छ। प्राचीन कालमा, जब कृषि र पशुपालन अवधी समुदायको जीविकाको मुख्य आधार थियो, तब गाई, भैंसी, बाख्रा जस्ता पशुहरूलाई परिवारको अभिन्न अंग मानिन्थ्यो। यी पशुहरूको सम्मान र उनीहरूको कल्याणको कामना गर्न यो पर्व मनाउन थालिएको मानिन्छ। गुरु पूर्णिमाको पवित्र दिनमा यो पर्व मनाउनुले आध्यात्मिक र सांस्कृतिक महत्त्वलाई पनि जोड्छ, किनभने गुरु पूर्णिमालाई गुरु र ज्ञानको सम्मान गर्ने दिनका रूपमा लिइन्छ।
यो पर्वमा ठूलाठूला रोटी (भौरी) बनाउने र पशुहरूलाई खुवाउने परम्पराले समुदायको प्रकृति र पशुधनप्रतिको गहिरो सम्बन्धलाई झल्काउँछ। साथै, आलु, टमाटर र भान्टाको भरता वा चोखा बनाएर परिवार र पाहुनाहरूसँग सँगै खाने चलनले सामाजिक एकता र आतिथ्यताको भावनालाई पनि प्रोत्साहन गर्छ। अवधी सांस्कृतिक प्रतिष्ठानका संस्थापक विष्णुलाल कुमालका अनुसार, यो पर्वमा छोरी, दिदी-बहिनी, भिनाजु र समधी-समधिनीलाई निम्तो दिने प्रथाले पारिवारिक र सामाजिक सम्बन्धलाई अझ बलियो बनाउँछ।
समयसँगै भौरी पर्वको स्वरूपमा केही परिवर्तन आए पनि, यसले अवधी संस्कृतिको मौलिकता र परम्परालाई जीवित राखेको छ। यो पर्वले पशुधन, प्रकृति र समुदायप्रतिको सम्मानलाई निरन्तरता दिँदै अवधी पहिचानलाई संरक्षण गर्ने महत्त्वपूर्ण माध्यम बनेको संस्थापक कुमालले बताए ।
